7 Hıltlar - Sovda
İlmi mizaç dersimizin ahalat-ı erba yani dört hılt, insanı oluşturan dört hıltın sonuncusu,
en detaylısı ve en çok başa geleni,
illa kendini göstereni olan sovda kelime anlamı Arapça kökenli olup esved, Arapça okunuşuna suvda, Farsça okunuşunda biz Farsçadan bu dersi devşirdiğimiz için farsça metinlerden sovda olarak adlandırıyoruz. İbn-i Sina’nın El Kanun-u Fi’t-Tıb adlı eserinde Türkçeleştirildiği için sevda diğer Türkî ülkelerinden gelen ustalarımızın da Türkçeleştirilmiş olarak sevda dedikleri hılt.
Dış dünyadaki karşılığı toprak. Toprak elementinin tüm özelliklerini üzerinde barındıran hılt. Aslen bir çökelti, hıltların içerisinde aynı unsurların içerisinde olduğu gibi en ağırı, vücutta sirayet ettiği zaman yani belirti olarak görüldüğü zaman kişinin mizacında, tavırlarında, davranışlarında, karakteristik özelliklerinde ağırlık gösteren aynı zamanda bu dört hıltın da soğuk gurubundan olan yani vücutta sirayet ettiği zaman kişinin teninde, dış bedeninde olsun kuruluk gösteren ve soğukluk gösteren bir hılttır.
Sovda tabii ve gayri tabii sovda olarak adlandırılır. Tabi sovdanın tadı ekşi olup acıya çalan burukluktadır. Gayri tabii sovdalar var. Tabii sovda var gayri tabii sovdalar var. Zaten sıkıntı olan kısmı burası.
Sovda dış ortamda muadili toprak olmakla beraber mizacı kuru ve soğuk olmasına rağmen kanın çökeltisi olup rengi siyahımsıdır.
Karaciğerde oluşup dalakta da depolanır. Yani kanın ölen kısmı ister istemez sovdadır. Kanın içerisinde ister istemez karışık olarak gezer. Kanın içerisindeki kırmızı elementler hariç.
Yani işte demir, kandaki çinko oranı kandaki tuzlar kanın sovdasıdır. Peki, sovda tek başına yalnızca zararlı olarak mı adlandırılmalıdır?
İbn-i Sina rahmetullahi aleyh onu şöyle tabir etmiş: Kemik oluşumunda, saçın oluşumunda, tırnağın oluşumunda, derimizin kuru cilt yani dış kaplamamız olan oluşumuzda, vücudumuzdaki keratin oluşumunda, mide ağzımızın, midemizin işte yutak ve gırtlaktan sonraki ilk ağzının sıkılaşmasında, midemizdeki bu kadifemsi dokunun salınımında, rektum kasılmalarında, boşaltım olmasının sinyallenmesinde, iştah durumumuzun ortaya çıkmasında sovda faydalıdır.
Sovdanın bu özellikleri vardır. Sovda galebe çalınca problem olur.
Eser miktar sovda hani diyelim ki o mizaç skalasında bahsettiğimiz 1. Derece, 2.derece, 3 ve 4.derecedeki sovdanın, 1.dereceden biraz daha az olması kişinin mizacındaki sıhhat durumudur.
Fasit olursa daha da fasit olursa kendine has problemleri galebe çalarsa, kendine has problemleri vardır.
İtidaldeki sovdadaki insanın saçları sağlam ve kuvvetlidir, kalıncadır. İtidaldeki sovdada ki, sovda mizaçtaki kişilerin derileri kuvvetlidir.
Sovdası fasit olan kişilerin derisi haddinden fazla naif olur. Sovda fasite düşerse saçlarda dökümler başlar. Sovdası fasit olan kişide ekstra kemik erimeleri başlar. Onun da belirli bir miktarda tutulması gerekir. Saç kırılması, tırnak kırılması, kemik yumuşaması bunlar olur.
Sovdanın faside düşmesi aynı zamanda iştah azalması da yapar. Çünkü iştahı tetikleyen sovdadır.
Sovda da diğer hıltlar gibi kısmen belirli, kısmen karaciğer ve veya dalakta bekletilerek oluşur. Sovdanın depolandığı yer başta da anlattığımız gibi saç, keratin yapısı, iskelet yapısı buralarda birikerek vücudun tok ve dik durmasını sağlar.
Gayri tabii sovdaya gelince işte bizim sıkıntıyla bahsettiğimiz, nasıl yapalım, nasıl anlatalım? İşte sizde sovda galebe çalmış. Bu problemli bir durdurun dediğimiz, özellikle danışanlarımıza anlattığımız kısmına gelince.
Gayri tabii sovda, dışardan alınan toksit maddeler. Ki son sanayi devriminden sonra dünya toplumunun genel mizacı sovdaya dönmüştür. En büyük tehlikemiz şu an o dur.
Diğer sağlıkçı ve şifacıların anlattığı gibi kimyasallar. İçine kimyasallar karışmış gıdalar. İçine katkı maddeleri karışmış gıdalar. Gayri tabii konserveler, tabi konserve değil. Evde yapılan usuldeki gibi vakum konserveleri değil de içinde katkı maddesi olan, koruyucu maddeler olan yani gıdanın raf ömrünü uzatan katkı maddeleri. Belirli deterjanlar belirli çamaşır suları vs. Bu zaten hepinizin bildiği bir konu.
Bunun haricinde sovda radyasyona maruz kalmak günümüzün belalarından bir tanesi de. İnfilaka maruz kalmak diyor geleneksel Tıp üstatları, tıbb-ı nebev-i üstatları. Bunu nasıl anlatabiliriz?
Yakın bir arazideki patlama şokuna maruz kalmak. Günümüzde aşırı bilgisayar ve ne yazık ki 3G, 4G telefonlar kullanmak.
Baz istasyonlarının yakınında durmak, estetik elbiseler giymek. Yani naylon bazlı petrol bazlı elbiseler giymek, kimyasal ilaçlar kullanmak.
Sovdaya sebebiyet verecek gıdaların aşırı tüketimi ki bunlardan bir tanesi dana etidir. Sıcak kurudur kendisi Nebev-i Tıbda aslında dana eti yemek tavsiye edilmez.
Biz diyetlerimizde dana etini asla tavsiye etmeyiz. Dana eti yerine kuzu ve keçi eti tavsiye ederiz.
Çiftlik hayvanlarına verilen efendime söyleyeyim hormonlu yemler ve onların içine karışmış olan.
Bu gün market tavuklarından efendime söyleyeyim onların büyümesini sağlayan antibiyotikli yemler, hastalanmasın diye.
Yediğimiz meyvelerin ve sebzelerin zirai ilaçlara maruz kalması.
Makyaj malzemeleri.
İşte işimize gelmeyecek şeyleri sizlerin sorusunu çoğaltmadan, sorusu değil de sorgulatmasını çoğaltmadan nasıl anlatırız derdindeyiz. Birçoğunuzun da bildiği ve vakıf olduğu şeyler aslında. Buraya kadar hadi en azından dış etkenlerini ilerde bahsedeceğimiz gıdalar bahsinin yeme ve içme kısmını şimdilik bu kadarla kapatmış olalım.
5. DOSYA
Sovda hıltı yalnızca yeme ve içmeyle oluşmaz. İleride bahsedeceğimiz gıdalar bahsinde, gıdalar altı çeşittir.
Altı çeşidin altısından da sovda illaki insanın bünyesine sirayet eder.
Görsel olarak; yıkım, savaş, üzücü durumlar, üzüntülü görseller, kıyımları seyretmek, korku filmi seyretmek.
İşitsel olarak; ağır müzikler dinlemek, kahırlı, depresif müzikler dinlemek. Kavga, takaza, dedikodu ortamlarında bulunmak. Bugünkü tabirle dırdır dinlemek. Tabi bunları böyle anlatıyoruz. Bakmayın doktor Mete Cihangir daha sert anlatıyor da ben gene yumuşatarak anlatıyorum. İnsanların aşağılanmaya maruz kalması, toplum içerisinde rezil durumda olması. Bunu içlerde daha iyi yaşayacaksınız. Mizacı öğrendikçe içinizde daha iyi hissedeceksiniz. İnsanın göğüs kafesinden içeriye kalbin üzerine doğru sanki bir zehir akmış gibi hisseder işitsel olarak.
Tensel olarak; sentetik elbiseler giymek demiştik.
Tensel olarak iki önemli konu daha var. Aşırı sıcağa ve aşırı soğuğa maruz kalmak.
Sovda aşırılıklarla oluşan bir ortamdır. Hani Resulullah buyuruyor, aleyhisselatü vesselam. “Ben orta ümmetim. Benim ümmetim ortadır.” Aşırılık bizde yoktur. Aşırı aç kalmak, aç gezmek, sovdaya sebebiyet verir. Çünkü kan faside düşer.
Aynı şekilde safranın oluşmuş gibi görünmesi. Kanın olmadığı yerde ya safra veya sovda illa galebe çalar. Veya galebeymiş gibi görünür.
Aşırı soğuk, soğuk hava depolarında çalışmak, kar sporları, kayak sporlarını düzgün ekipmansız yapmak. El ve ayak donmalarından başlar. Vücudun ince kısımlarında başlar sovdavilik. Onun için de ele sirayet eder. El ve yüz fotoğraflarınızı istiyoruz. El boğumlarınız da gösterir.
Vücudunuzun, yüzünüzün en ince derisi olan göz altlarında siyahlıklarla belirir. Sovdanın mizacı soğuk ve kurudur dediğimiz için gözler çukura kaçar sovdavide. Göz ıslak ve nemlidir. Derinin içerisinde göz kapakları deriye nazaran avuç içine şuna buna nazaran canlı yayında filan dinliyorsunuz facebook üzerinde orada anlatıyoruz detay, detay.
Avuç içine nazaran göz kapakları daha ıslaktır. Suyu çekildiği zaman da yani sovda galebe veya safra galebe çaldığı zamanda göz kapakları küçülür, göz altları çukurlaşır ve siyahlaşır. Siyahlaştığı zaman da göz altlarından kendini belli eder.
Epitel deriden kanın çekilmesi sovdanın galebe çalmasıyla dudaklar morarır veya kararır. Mizaç tespitinde bunlar hemen ilk olarak görsel dikkate alınır. Tırnak altlarında beyazlamalar görülür. Dış etkenlerden bir tanesi böyledir.
Veya aşırı sıcağa maruz kalmak. Bir kişinin haddehanede, dökümcüde çalışması sovdaviliğine sebep olur. Fırıncı olması yani eğer ki kendine ona göre bir diyet vermiyorsa sovdayi artırır.
Kimyasalların içerisinde çalışması sovdaya sebebiyet verir.
Aşırı bilgisayar kullanımı, sekiz saatten fazla bilgisayar karşısında kalmak sovdaya sebebiyet verir. Sürekli açık alanlarda çalışmak nispeten sovdaya sebebiyet verir.
Yer altında çalışmak, güneş ışığından uzak kalmak, maden işçiliği gibi. metro inşaatlarında çalışmak gibi sovdaya sebebiyet verir.
Sonbahar sovdayı artırır. Kişiyi melankolik eder.
Kokusal gıdalar sovdanın artması. Lağım, debbahhane, tabakhane, ağır kimyasal kokular, küf kokuları, rutubet kokuları ve bunların içerisinde uzun süre çalışmak sovdaya sebebiyet verir. Tensel olarak anlattık.
Ruhsal olarak; gayri tabii mutluluklar, haramlar sovdaya sebebiyet verir.
Uzun süren üzüntüler sovdaya sebebiyet verir.
Ekstrem sporların kişiye vermiş olduğu ani adrenalin çıkışları sovdaya sebebiyet verir.
Yeme ve içme konusunda katkı maddeleri gıdaların haricinde aşırı patlıcan tüketimi ve aşırı mercimek tüketimi sovdaya sebebiyet verir. Ama bu gayri tabii zararlı sovda değil vücudun ihtiyacı olan yani vücudun sert kısımlarını pekleştirici sovdadır. Bu kısmı iyi anlayalım.
Ama biz yine de diyet verdiğimiz zaman yani sovda atıcı diyet verdiğimiz zaman, ne olursa olsun o kırk günlük en az kırk günlük diyeti verdiğimizde mercimeği ve patlıcanı yasaklıyoruz ki bırakın tabiisini çünkü gayri tabiisini vücuttan atmakla uğraşıyoruz. Tabiisi de bir müddet uzak kalsın isteriz.
Yaşlılık sovdaviliktir. Yaşlıların mizacında sovdavilik belirgen olur ayrıca.
6. DOSYA
Sovdaviliğin teşhis ve tedavisi görsel olarak derisinin grimtırak ve matlığıyla, sesinin puslu olmasıyla, tırnak altlarının beyazlığıyla, vücudunun kuruluğuyla belli eder. İskelet yapısı sovdavinin çöküktür, yıkıntı, harabe gibidir. Yüzünde bir hüzün ve dünyanın altında kalmış sanki dünya üstüne devrilmiş gibi bir yorgunluk, bir bezginlik ifadesi vardır sovdavinin
Sovdavi kendi elementi olan toprak gibi çökeltilerle uğraşır. Hem bedensel hem ruhsal. Sovdavinin anlayışı geriye dönüktür. Hafızası çok kuvvetlidir. Sovdavi mazide yaşar.
Galebe çalan sovda kuruyan toprak gibidir. Çatlamalar olur onun hayatında. Kuruyan toprağın çatlaması gibi. Kopukluklar başlar, sosyal hayattan, yaşantıdan uzaklaşır. Çoğunlukla içe kapanır.
İştah dengesi ki iştahı tetikleyici olan sovda hıltı ilk ses kayıtlarında hırsız iştaha dönmeye başlar. Acıkır, kendini aç gibi hisseder ama küçük bir lokmayla aniden bir doygunluğa ulaşır. Yani bir fıstıkla bir leblebi bir çekirdekle “yav o kadar da açtım ama içim bir şey almıyor” durumuna düşer.
Aşırı tuz tüketmek sovdaviliğe sebep olur. Biz diyetlerimizde bunun için mümkün mertebe sovda atımını hızlandırabilmek için en azından vücuda sovda girmesin diye salamura ürünleri en azından kırk günlük diyet içerisinde yasaklanır. Tuzlu balık, tuzlu et, tuzlu tavuk. Aşırı tuz tüketimini yasaklarız ekseriyetle, durumuna göre kişinin durumuna göre.
Vücuttan sovda nasıl def edilir? İleride anlatacağımız sitte-i zarure, sovda atımı için birebirdir. Bir ya da iki konu sonra muhtemelen bir sonraki konudan sonra size sitte-i zarureyi de anlatacağız. Baldırlara yapılan hacamat sovdayı atar.
Biz sovda atıcı olarak üç terkip kullanıyoruz.
Kişinin yani sovdayı kendi içerisinde demevi sovda, balgami sovda, safravi sovda ve sovdavi sovda olarak dört kısma ayrılır. Sovda insanın kaçınılmazıdır. İnsan başıboş bırakılırsa, yanlış diyetlerle saçma sapan hacamatlara maruz kalırsa gereksiz sülük uygulamaları da uygulanırsa sovdaya sebebiyet verilir.
Bunun üstüne basa basa söylüyoruz. Yani kaş yapayım derken göz çıkartan bilinçsiz şifacılar, sıhhat verelim derken kişinin sovdasının artmasına sebebiyet verebilir.
Çünkü sovdanın huyu; mazi, disiplin, sadakat olmakla birlikte galebe çaldığı zaman depresif hayat, depresif düşünceler, bencilce hareketler, ben merkezli düşünmek, üçüncü dereceden sonra söyleyeceğiz anlatacağız bunları size başka çaresi yok. Tabi ister istemez parmaklarımızın ucuna basarak konuşuyoruz.
Sovdanın ölüm sebepleri delirmek, intihar ve kanser. Kanser hastaları sovdavidir kesinlikle. Onun için onkoloji problemi olan danışanlarımız bize geldikleri zaman biz onlara sovdayı atıcı diyetler veririz.
Gereksiz ve bilinçsizce yapılan şifacıların mizaç bilmeden yapmış olduğu uygulamalar özellikle bugünlerde aslında o danışanlarının sovdasını artırmasına sebebiyet verir.
Kişi kendinde sovdanın arttığını hisseder. Yalnızlığı daha çok sevdiği zaman bu belirli bir tertibin üzerine çıktığı zaman, insanlara karşı tahammülü azaldığı zaman. Halk arasında işkillenmek diye tabir edilen yani yoktan yonga çıkarıp “ne alakası var. Biz senin hakkında konuşmadık, konuşmuyoruz ki” durumuna düşüp alınganlık gösterdiği zaman kişinin sovdasının arttığı en azından bu hasletlerin bir çoğunun ortaya çıktığı zaman kişinin sovdasının arttığının belirtileridir.
Ve sovdavi işin acayip tarafı en azından üçüncü dereceye yaklaştığı zaman sovdası, söz dinlemez, laf dinlemez, kendi hayatından çok memnunmuş gibi görünür, sovdavinin sloganı “ben böyleyim, beni böyle kabul edeceksiniz, işinize gelirse”dir. Bu bölümden sonra sağlam sorular alacağına inanıyorum. Ona göre de kendimi hazırlıyorum şimdiden.
Sovda atımına gelince başta da dedik ya birkaç kelime önce size söyledik ya dört çeşit sovda vardır. Sıcak sovdalar, soğuk sovdalar vardır. Safravi ve demevi sovdalar, balgami ve sovdavi sovdalar. Kişinin neyden sebep sovda olduğunu çözdükten sonra yani bunu size muayene kısmında anlatacağız. Bir muayene kısmı anlatacağız size. Bir muayene nasıl anlaşılır kişinin mizacı? Ona anlatmadan çekip gitmeyeceğiz merak etmeyin.
O muayene kısmından sonra kişi çözüldükçe biz o karara vardık.
Kişi diyelim ki sıcak mizaçlı sovda, safravi veya demevi. O kişiye biz lavanta çayı öneririz. Misal bir tatlı kaşı lavanta bir bardak kaynar suda 20-25 dakika kadar demlenir sabah ve akşam kendisine içilmesi tavsiye edilir.
Sovda mizaçlara kuru soğuk gıdalar yasaklanır.
Sıcak ıslak durumuna göre hem sıcak ıslak hem soğuk ıslak gıdalar verilir.
Kan yapıcı ve vücudunun nemini artırıcı. O mizaç testinden sonra kişiye özel durumlarda.
Sovda mizaçlı aynı zamanda soğuk mizaçlı sovdaysa yani balgami sovdaysa veya mevsimlerden kış veya sonbaharsa, işte mizaç uzmanı mevsimini, gününü, kişinin durumunu, hangi coğrafyada bulunduğunu, nerede yaşadığını göz önüne alarak hastasına danışanına ona göre davranır.
Biz size niye dünyanın mizacını anlattık niye ekvatorun, dönencelerin, kutupların mizacını? Niye dağları, denizleri, golleri anlattık? Niye mevsimleri anlattık? İşte bunların hepsi puzzle şimdi bir araya geliyor.
Kişinin mizacında soğukluk varsa ona incir kürü tavsiye edilir. O da basit bir terkiptir. Allah razı olsun İbn-i Sina’dan bizlere yazmış bırakmış El-Kanun-u Fi’t-Tıb’ta. İki tane incir bir bardak kaynar suya bırakılır. Yaklaşık sabaha kadar bekletilir. Geceden bırakılır sabah aç karnına hem incirin o şerbetli suyunu hem incirin kendisini yemesi sovda atıcı olarak soğuk mizaçlı sovdavilere tavsiye edilir. Aynı kür içildikten sonra gündüzden de hazırlanır geceye kadar bekletilir. Yani hem gece hem gündüz.
Ekstra İbn-i Sina’nın bugünümüze gelen Sekencebin diye bir terkibi daha vardır. O da ayrıca tavsiye edilir. Bir ölçek bal, bir ölçek üzüm sirkesi. Kardeşler sirke, üzüm sirkesidir. Üzüm sirkesi. Bir ölçek bal, bir ölçek üzüm sirkesi eser miktar aspir. Üzüm sirkesi ve bal karıştırılır böylelikle iki ölçeklik yeni bir karışım elde edilmiş olur. Bunu yarımşar kilo da yapabilirsiniz birer kilo da yapabilirsiniz. Biz ölçek olarak anlatıyoruz. Bu yeni karışım silindirik bir tencerede karıştırılır. Ağzı dar olmayacak. Çünkü kaynamaya koyacaksınız. Yeni karışımı yarı ölçeğe inene kadar yani bir litre bir litre toplamda elinizde iki litre var. Kaynayarak tekrar bir litreye düşene kadar beklersiniz. Daha sonra yumak yapmış olduğunuz aspiri bir kiloya bir kilo kullanıyorsanız bir insan yumruğu büyüklüğünde bir tülbentin içerisindeki aspir topu kaynama bittikten sonra bu sirkeli ve ballı karışımın içerisine bırakılır. 20-25 dakika kadar içinde demlenir. Bu aspirli ballı sirkeli kaynamış karışımın adı sekencebindir. Bir yemek kaşığı sabah bir yemek kaşığı öğlen bir yemek kaşığı akşam olmak üzere oda sıcaklığındaki bir bardak suya karıştırılıp inceltilir sovdavi hastalara sovdasını atabilmek için tavsiye edilir.
Bu üç terkip sovdaviler için kullanılır. Ayrıca vücut sıcaklıkları, hararetleri, kuruluk ve ıslaklıkları göz önüne alınarak. Tekrar anlatalım. Çünkü balgami, demevi, safravi, sovdavi sovda vardır. Tek başına sovda yoktur.
Cibilli sovdası olanlar vardır. Kavimlerdeki gibi, Hintliler gibi. Onlar da sovdalısında sovdavi sovda olur. Ortadoğu insanı genellikle demevi olduğu için onların sovdası demevi sovdadır. Asyalılarda sovda olursa bunlar safravi sovda olur. Kısaca anlatıyoruz. İngilizlerde, Yugoslavlarda sovda olursa sovdaya bulaşırlarsa dışardan gayri tabii sovda alırlarsa onlar da balgami sovdalardır.
Böylelikle umarım ki tam anlamıyla size anlatmış olabilelim. Sovda hakkında anlatılacak çok şey var. Yani sırf tek başına bir seminer sovda mizaç, halleri, hasletleri, durumları, vaziyetleri, hayata bakışları çok detaydır. Bunları herhalde yarın öbür gün belki de hazırlayacağımız ikinci kurda anlatırız sizleri uzmanlaştırmak üzere. Sovda hakkında anlatacaklarımızı bundan sonra inşallahurahman sorularınızla zenginleştiririz.
Mutedil sovda: derli topludur, dağınık değildir.
Hazımsızlık çekerler. Genellikle soğuk mizaçlı olan balgam ve sovdalar. Çünki mide ve bağırsak soğuk mizaçlı organlardır.
Sovda galebe çalarsa; yüz kararır. vücutta, ciltte kararmalar, tutulmalar, uyku bozuklukları, fikir düzensizlikleri başlar. Tırnakların sertleşmesi, saç ve sakalın sertleşmesi delildir.
------------------------------------------------------------------------------------
(sorulardan buraya) Not: Zenciler genel anlamda sovdavidirler.
Esmer olanlar genellikle, siyah kuzguni saçlı olanlar, fakat tenleri de koyu renk olanlar aynı zamanda sovdavidirler.
Sovdaviler, kara kuru bir yapıya sahiptirler.
------------------------------------------------------------------------------------
Not: Öfke ve tahammülsüzlük sovda artışında da oluyor. Sadece aile içinde ise sovdadan, her yerde her durumda gösteriyorsa safradandir.Biliyorsunuzdur ama hatırlatayım yine de....
Aile içinde neden tahammülsüzlük oluyor da dışarda sakin? Korkudan, cesaret azlığından gelecek tepkileri karşılayamaz. Zaten sosyal hayata pek karismazlar. Girince de sessiz kalırlar.Ama biriken öfke içerdekilere patlar ( ya da ancak onlara gücü yeter diyebiliriz)
------------------------------------------------------------------------------------
illa kendini göstereni olan sovda kelime anlamı Arapça kökenli olup esved, Arapça okunuşuna suvda, Farsça okunuşunda biz Farsçadan bu dersi devşirdiğimiz için farsça metinlerden sovda olarak adlandırıyoruz. İbn-i Sina’nın El Kanun-u Fi’t-Tıb adlı eserinde Türkçeleştirildiği için sevda diğer Türkî ülkelerinden gelen ustalarımızın da Türkçeleştirilmiş olarak sevda dedikleri hılt.
Dış dünyadaki karşılığı toprak. Toprak elementinin tüm özelliklerini üzerinde barındıran hılt. Aslen bir çökelti, hıltların içerisinde aynı unsurların içerisinde olduğu gibi en ağırı, vücutta sirayet ettiği zaman yani belirti olarak görüldüğü zaman kişinin mizacında, tavırlarında, davranışlarında, karakteristik özelliklerinde ağırlık gösteren aynı zamanda bu dört hıltın da soğuk gurubundan olan yani vücutta sirayet ettiği zaman kişinin teninde, dış bedeninde olsun kuruluk gösteren ve soğukluk gösteren bir hılttır.
Sovda tabii ve gayri tabii sovda olarak adlandırılır. Tabi sovdanın tadı ekşi olup acıya çalan burukluktadır. Gayri tabii sovdalar var. Tabii sovda var gayri tabii sovdalar var. Zaten sıkıntı olan kısmı burası.
Sovda dış ortamda muadili toprak olmakla beraber mizacı kuru ve soğuk olmasına rağmen kanın çökeltisi olup rengi siyahımsıdır.
Karaciğerde oluşup dalakta da depolanır. Yani kanın ölen kısmı ister istemez sovdadır. Kanın içerisinde ister istemez karışık olarak gezer. Kanın içerisindeki kırmızı elementler hariç.
Yani işte demir, kandaki çinko oranı kandaki tuzlar kanın sovdasıdır. Peki, sovda tek başına yalnızca zararlı olarak mı adlandırılmalıdır?
İbn-i Sina rahmetullahi aleyh onu şöyle tabir etmiş: Kemik oluşumunda, saçın oluşumunda, tırnağın oluşumunda, derimizin kuru cilt yani dış kaplamamız olan oluşumuzda, vücudumuzdaki keratin oluşumunda, mide ağzımızın, midemizin işte yutak ve gırtlaktan sonraki ilk ağzının sıkılaşmasında, midemizdeki bu kadifemsi dokunun salınımında, rektum kasılmalarında, boşaltım olmasının sinyallenmesinde, iştah durumumuzun ortaya çıkmasında sovda faydalıdır.
Sovdanın bu özellikleri vardır. Sovda galebe çalınca problem olur.
Eser miktar sovda hani diyelim ki o mizaç skalasında bahsettiğimiz 1. Derece, 2.derece, 3 ve 4.derecedeki sovdanın, 1.dereceden biraz daha az olması kişinin mizacındaki sıhhat durumudur.
Fasit olursa daha da fasit olursa kendine has problemleri galebe çalarsa, kendine has problemleri vardır.
İtidaldeki sovdadaki insanın saçları sağlam ve kuvvetlidir, kalıncadır. İtidaldeki sovdada ki, sovda mizaçtaki kişilerin derileri kuvvetlidir.
Sovdası fasit olan kişilerin derisi haddinden fazla naif olur. Sovda fasite düşerse saçlarda dökümler başlar. Sovdası fasit olan kişide ekstra kemik erimeleri başlar. Onun da belirli bir miktarda tutulması gerekir. Saç kırılması, tırnak kırılması, kemik yumuşaması bunlar olur.
Sovdanın faside düşmesi aynı zamanda iştah azalması da yapar. Çünkü iştahı tetikleyen sovdadır.
Sovdanın faside düşmesi aynı zamanda iştah azalması da yapar. Çünkü iştahı tetikleyen sovdadır.
Sovda da diğer hıltlar gibi kısmen belirli, kısmen karaciğer ve veya dalakta bekletilerek oluşur. Sovdanın depolandığı yer başta da anlattığımız gibi saç, keratin yapısı, iskelet yapısı buralarda birikerek vücudun tok ve dik durmasını sağlar.
Gayri tabii sovdaya gelince işte bizim sıkıntıyla bahsettiğimiz, nasıl yapalım, nasıl anlatalım? İşte sizde sovda galebe çalmış. Bu problemli bir durdurun dediğimiz, özellikle danışanlarımıza anlattığımız kısmına gelince.
Gayri tabii sovda, dışardan alınan toksit maddeler. Ki son sanayi devriminden sonra dünya toplumunun genel mizacı sovdaya dönmüştür. En büyük tehlikemiz şu an o dur.
Diğer sağlıkçı ve şifacıların anlattığı gibi kimyasallar. İçine kimyasallar karışmış gıdalar. İçine katkı maddeleri karışmış gıdalar. Gayri tabii konserveler, tabi konserve değil. Evde yapılan usuldeki gibi vakum konserveleri değil de içinde katkı maddesi olan, koruyucu maddeler olan yani gıdanın raf ömrünü uzatan katkı maddeleri. Belirli deterjanlar belirli çamaşır suları vs. Bu zaten hepinizin bildiği bir konu.
Bunun haricinde sovda radyasyona maruz kalmak günümüzün belalarından bir tanesi de. İnfilaka maruz kalmak diyor geleneksel Tıp üstatları, tıbb-ı nebev-i üstatları. Bunu nasıl anlatabiliriz?
Yakın bir arazideki patlama şokuna maruz kalmak. Günümüzde aşırı bilgisayar ve ne yazık ki 3G, 4G telefonlar kullanmak.
Baz istasyonlarının yakınında durmak, estetik elbiseler giymek. Yani naylon bazlı petrol bazlı elbiseler giymek, kimyasal ilaçlar kullanmak.
Sovdaya sebebiyet verecek gıdaların aşırı tüketimi ki bunlardan bir tanesi dana etidir. Sıcak kurudur kendisi Nebev-i Tıbda aslında dana eti yemek tavsiye edilmez.
Biz diyetlerimizde dana etini asla tavsiye etmeyiz. Dana eti yerine kuzu ve keçi eti tavsiye ederiz.
Çiftlik hayvanlarına verilen efendime söyleyeyim hormonlu yemler ve onların içine karışmış olan.
Bu gün market tavuklarından efendime söyleyeyim onların büyümesini sağlayan antibiyotikli yemler, hastalanmasın diye.
Yediğimiz meyvelerin ve sebzelerin zirai ilaçlara maruz kalması.
Makyaj malzemeleri.
İşte işimize gelmeyecek şeyleri sizlerin sorusunu çoğaltmadan, sorusu değil de sorgulatmasını çoğaltmadan nasıl anlatırız derdindeyiz. Birçoğunuzun da bildiği ve vakıf olduğu şeyler aslında. Buraya kadar hadi en azından dış etkenlerini ilerde bahsedeceğimiz gıdalar bahsinin yeme ve içme kısmını şimdilik bu kadarla kapatmış olalım.
5. DOSYA
Sovda hıltı yalnızca yeme ve içmeyle oluşmaz. İleride bahsedeceğimiz gıdalar bahsinde, gıdalar altı çeşittir.
Altı çeşidin altısından da sovda illaki insanın bünyesine sirayet eder.
Görsel olarak; yıkım, savaş, üzücü durumlar, üzüntülü görseller, kıyımları seyretmek, korku filmi seyretmek.
İşitsel olarak; ağır müzikler dinlemek, kahırlı, depresif müzikler dinlemek. Kavga, takaza, dedikodu ortamlarında bulunmak. Bugünkü tabirle dırdır dinlemek. Tabi bunları böyle anlatıyoruz. Bakmayın doktor Mete Cihangir daha sert anlatıyor da ben gene yumuşatarak anlatıyorum. İnsanların aşağılanmaya maruz kalması, toplum içerisinde rezil durumda olması. Bunu içlerde daha iyi yaşayacaksınız. Mizacı öğrendikçe içinizde daha iyi hissedeceksiniz. İnsanın göğüs kafesinden içeriye kalbin üzerine doğru sanki bir zehir akmış gibi hisseder işitsel olarak.
Tensel olarak; sentetik elbiseler giymek demiştik.
Tensel olarak iki önemli konu daha var. Aşırı sıcağa ve aşırı soğuğa maruz kalmak.
Sovda aşırılıklarla oluşan bir ortamdır. Hani Resulullah buyuruyor, aleyhisselatü vesselam. “Ben orta ümmetim. Benim ümmetim ortadır.” Aşırılık bizde yoktur. Aşırı aç kalmak, aç gezmek, sovdaya sebebiyet verir. Çünkü kan faside düşer.
Aynı şekilde safranın oluşmuş gibi görünmesi. Kanın olmadığı yerde ya safra veya sovda illa galebe çalar. Veya galebeymiş gibi görünür.
Aşırı soğuk, soğuk hava depolarında çalışmak, kar sporları, kayak sporlarını düzgün ekipmansız yapmak. El ve ayak donmalarından başlar. Vücudun ince kısımlarında başlar sovdavilik. Onun için de ele sirayet eder. El ve yüz fotoğraflarınızı istiyoruz. El boğumlarınız da gösterir.
Vücudunuzun, yüzünüzün en ince derisi olan göz altlarında siyahlıklarla belirir. Sovdanın mizacı soğuk ve kurudur dediğimiz için gözler çukura kaçar sovdavide. Göz ıslak ve nemlidir. Derinin içerisinde göz kapakları deriye nazaran avuç içine şuna buna nazaran canlı yayında filan dinliyorsunuz facebook üzerinde orada anlatıyoruz detay, detay.
Avuç içine nazaran göz kapakları daha ıslaktır. Suyu çekildiği zaman da yani sovda galebe veya safra galebe çaldığı zamanda göz kapakları küçülür, göz altları çukurlaşır ve siyahlaşır. Siyahlaştığı zaman da göz altlarından kendini belli eder.
Epitel deriden kanın çekilmesi sovdanın galebe çalmasıyla dudaklar morarır veya kararır. Mizaç tespitinde bunlar hemen ilk olarak görsel dikkate alınır. Tırnak altlarında beyazlamalar görülür. Dış etkenlerden bir tanesi böyledir.
Kimyasalların içerisinde çalışması sovdaya sebebiyet verir.
Aşırı bilgisayar kullanımı, sekiz saatten fazla bilgisayar karşısında kalmak sovdaya sebebiyet verir. Sürekli açık alanlarda çalışmak nispeten sovdaya sebebiyet verir.
Yer altında çalışmak, güneş ışığından uzak kalmak, maden işçiliği gibi. metro inşaatlarında çalışmak gibi sovdaya sebebiyet verir.
Sonbahar sovdayı artırır. Kişiyi melankolik eder.
Kokusal gıdalar sovdanın artması. Lağım, debbahhane, tabakhane, ağır kimyasal kokular, küf kokuları, rutubet kokuları ve bunların içerisinde uzun süre çalışmak sovdaya sebebiyet verir. Tensel olarak anlattık.
Ruhsal olarak; gayri tabii mutluluklar, haramlar sovdaya sebebiyet verir.
Uzun süren üzüntüler sovdaya sebebiyet verir.
Ekstrem sporların kişiye vermiş olduğu ani adrenalin çıkışları sovdaya sebebiyet verir.
Yeme ve içme konusunda katkı maddeleri gıdaların haricinde aşırı patlıcan tüketimi ve aşırı mercimek tüketimi sovdaya sebebiyet verir. Ama bu gayri tabii zararlı sovda değil vücudun ihtiyacı olan yani vücudun sert kısımlarını pekleştirici sovdadır. Bu kısmı iyi anlayalım.
Ama biz yine de diyet verdiğimiz zaman yani sovda atıcı diyet verdiğimiz zaman, ne olursa olsun o kırk günlük en az kırk günlük diyeti verdiğimizde mercimeği ve patlıcanı yasaklıyoruz ki bırakın tabiisini çünkü gayri tabiisini vücuttan atmakla uğraşıyoruz. Tabiisi de bir müddet uzak kalsın isteriz.
Yaşlılık sovdaviliktir. Yaşlıların mizacında sovdavilik belirgen olur ayrıca.
6. DOSYA
Sovdaviliğin teşhis ve tedavisi görsel olarak derisinin grimtırak ve matlığıyla, sesinin puslu olmasıyla, tırnak altlarının beyazlığıyla, vücudunun kuruluğuyla belli eder. İskelet yapısı sovdavinin çöküktür, yıkıntı, harabe gibidir. Yüzünde bir hüzün ve dünyanın altında kalmış sanki dünya üstüne devrilmiş gibi bir yorgunluk, bir bezginlik ifadesi vardır sovdavinin
Sovdavi kendi elementi olan toprak gibi çökeltilerle uğraşır. Hem bedensel hem ruhsal. Sovdavinin anlayışı geriye dönüktür. Hafızası çok kuvvetlidir. Sovdavi mazide yaşar.
Galebe çalan sovda kuruyan toprak gibidir. Çatlamalar olur onun hayatında. Kuruyan toprağın çatlaması gibi. Kopukluklar başlar, sosyal hayattan, yaşantıdan uzaklaşır. Çoğunlukla içe kapanır.
İştah dengesi ki iştahı tetikleyici olan sovda hıltı ilk ses kayıtlarında hırsız iştaha dönmeye başlar. Acıkır, kendini aç gibi hisseder ama küçük bir lokmayla aniden bir doygunluğa ulaşır. Yani bir fıstıkla bir leblebi bir çekirdekle “yav o kadar da açtım ama içim bir şey almıyor” durumuna düşer.
Aşırı tuz tüketmek sovdaviliğe sebep olur. Biz diyetlerimizde bunun için mümkün mertebe sovda atımını hızlandırabilmek için en azından vücuda sovda girmesin diye salamura ürünleri en azından kırk günlük diyet içerisinde yasaklanır. Tuzlu balık, tuzlu et, tuzlu tavuk. Aşırı tuz tüketimini yasaklarız ekseriyetle, durumuna göre kişinin durumuna göre.
Vücuttan sovda nasıl def edilir? İleride anlatacağımız sitte-i zarure, sovda atımı için birebirdir. Bir ya da iki konu sonra muhtemelen bir sonraki konudan sonra size sitte-i zarureyi de anlatacağız. Baldırlara yapılan hacamat sovdayı atar.
Biz sovda atıcı olarak üç terkip kullanıyoruz.
Kişinin yani sovdayı kendi içerisinde demevi sovda, balgami sovda, safravi sovda ve sovdavi sovda olarak dört kısma ayrılır. Sovda insanın kaçınılmazıdır. İnsan başıboş bırakılırsa, yanlış diyetlerle saçma sapan hacamatlara maruz kalırsa gereksiz sülük uygulamaları da uygulanırsa sovdaya sebebiyet verilir.
Bunun üstüne basa basa söylüyoruz. Yani kaş yapayım derken göz çıkartan bilinçsiz şifacılar, sıhhat verelim derken kişinin sovdasının artmasına sebebiyet verebilir.
Çünkü sovdanın huyu; mazi, disiplin, sadakat olmakla birlikte galebe çaldığı zaman depresif hayat, depresif düşünceler, bencilce hareketler, ben merkezli düşünmek, üçüncü dereceden sonra söyleyeceğiz anlatacağız bunları size başka çaresi yok. Tabi ister istemez parmaklarımızın ucuna basarak konuşuyoruz.
Sovdanın ölüm sebepleri delirmek, intihar ve kanser. Kanser hastaları sovdavidir kesinlikle. Onun için onkoloji problemi olan danışanlarımız bize geldikleri zaman biz onlara sovdayı atıcı diyetler veririz.
Gereksiz ve bilinçsizce yapılan şifacıların mizaç bilmeden yapmış olduğu uygulamalar özellikle bugünlerde aslında o danışanlarının sovdasını artırmasına sebebiyet verir.
Kişi kendinde sovdanın arttığını hisseder. Yalnızlığı daha çok sevdiği zaman bu belirli bir tertibin üzerine çıktığı zaman, insanlara karşı tahammülü azaldığı zaman. Halk arasında işkillenmek diye tabir edilen yani yoktan yonga çıkarıp “ne alakası var. Biz senin hakkında konuşmadık, konuşmuyoruz ki” durumuna düşüp alınganlık gösterdiği zaman kişinin sovdasının arttığı en azından bu hasletlerin bir çoğunun ortaya çıktığı zaman kişinin sovdasının arttığının belirtileridir.
Ve sovdavi işin acayip tarafı en azından üçüncü dereceye yaklaştığı zaman sovdası, söz dinlemez, laf dinlemez, kendi hayatından çok memnunmuş gibi görünür, sovdavinin sloganı “ben böyleyim, beni böyle kabul edeceksiniz, işinize gelirse”dir. Bu bölümden sonra sağlam sorular alacağına inanıyorum. Ona göre de kendimi hazırlıyorum şimdiden.
Sovda atımına gelince başta da dedik ya birkaç kelime önce size söyledik ya dört çeşit sovda vardır. Sıcak sovdalar, soğuk sovdalar vardır. Safravi ve demevi sovdalar, balgami ve sovdavi sovdalar. Kişinin neyden sebep sovda olduğunu çözdükten sonra yani bunu size muayene kısmında anlatacağız. Bir muayene kısmı anlatacağız size. Bir muayene nasıl anlaşılır kişinin mizacı? Ona anlatmadan çekip gitmeyeceğiz merak etmeyin.
O muayene kısmından sonra kişi çözüldükçe biz o karara vardık.
Kişi diyelim ki sıcak mizaçlı sovda, safravi veya demevi. O kişiye biz lavanta çayı öneririz. Misal bir tatlı kaşı lavanta bir bardak kaynar suda 20-25 dakika kadar demlenir sabah ve akşam kendisine içilmesi tavsiye edilir.
Sovda mizaçlara kuru soğuk gıdalar yasaklanır.
Sıcak ıslak durumuna göre hem sıcak ıslak hem soğuk ıslak gıdalar verilir.
Kan yapıcı ve vücudunun nemini artırıcı. O mizaç testinden sonra kişiye özel durumlarda.
Sovda mizaçlı aynı zamanda soğuk mizaçlı sovdaysa yani balgami sovdaysa veya mevsimlerden kış veya sonbaharsa, işte mizaç uzmanı mevsimini, gününü, kişinin durumunu, hangi coğrafyada bulunduğunu, nerede yaşadığını göz önüne alarak hastasına danışanına ona göre davranır.
Biz size niye dünyanın mizacını anlattık niye ekvatorun, dönencelerin, kutupların mizacını? Niye dağları, denizleri, golleri anlattık? Niye mevsimleri anlattık? İşte bunların hepsi puzzle şimdi bir araya geliyor.
Kişinin mizacında soğukluk varsa ona incir kürü tavsiye edilir. O da basit bir terkiptir. Allah razı olsun İbn-i Sina’dan bizlere yazmış bırakmış El-Kanun-u Fi’t-Tıb’ta. İki tane incir bir bardak kaynar suya bırakılır. Yaklaşık sabaha kadar bekletilir. Geceden bırakılır sabah aç karnına hem incirin o şerbetli suyunu hem incirin kendisini yemesi sovda atıcı olarak soğuk mizaçlı sovdavilere tavsiye edilir. Aynı kür içildikten sonra gündüzden de hazırlanır geceye kadar bekletilir. Yani hem gece hem gündüz.
Ekstra İbn-i Sina’nın bugünümüze gelen Sekencebin diye bir terkibi daha vardır. O da ayrıca tavsiye edilir. Bir ölçek bal, bir ölçek üzüm sirkesi. Kardeşler sirke, üzüm sirkesidir. Üzüm sirkesi. Bir ölçek bal, bir ölçek üzüm sirkesi eser miktar aspir. Üzüm sirkesi ve bal karıştırılır böylelikle iki ölçeklik yeni bir karışım elde edilmiş olur. Bunu yarımşar kilo da yapabilirsiniz birer kilo da yapabilirsiniz. Biz ölçek olarak anlatıyoruz. Bu yeni karışım silindirik bir tencerede karıştırılır. Ağzı dar olmayacak. Çünkü kaynamaya koyacaksınız. Yeni karışımı yarı ölçeğe inene kadar yani bir litre bir litre toplamda elinizde iki litre var. Kaynayarak tekrar bir litreye düşene kadar beklersiniz. Daha sonra yumak yapmış olduğunuz aspiri bir kiloya bir kilo kullanıyorsanız bir insan yumruğu büyüklüğünde bir tülbentin içerisindeki aspir topu kaynama bittikten sonra bu sirkeli ve ballı karışımın içerisine bırakılır. 20-25 dakika kadar içinde demlenir. Bu aspirli ballı sirkeli kaynamış karışımın adı sekencebindir. Bir yemek kaşığı sabah bir yemek kaşığı öğlen bir yemek kaşığı akşam olmak üzere oda sıcaklığındaki bir bardak suya karıştırılıp inceltilir sovdavi hastalara sovdasını atabilmek için tavsiye edilir.
Bu üç terkip sovdaviler için kullanılır. Ayrıca vücut sıcaklıkları, hararetleri, kuruluk ve ıslaklıkları göz önüne alınarak. Tekrar anlatalım. Çünkü balgami, demevi, safravi, sovdavi sovda vardır. Tek başına sovda yoktur.
Cibilli sovdası olanlar vardır. Kavimlerdeki gibi, Hintliler gibi. Onlar da sovdalısında sovdavi sovda olur. Ortadoğu insanı genellikle demevi olduğu için onların sovdası demevi sovdadır. Asyalılarda sovda olursa bunlar safravi sovda olur. Kısaca anlatıyoruz. İngilizlerde, Yugoslavlarda sovda olursa sovdaya bulaşırlarsa dışardan gayri tabii sovda alırlarsa onlar da balgami sovdalardır.
Böylelikle umarım ki tam anlamıyla size anlatmış olabilelim. Sovda hakkında anlatılacak çok şey var. Yani sırf tek başına bir seminer sovda mizaç, halleri, hasletleri, durumları, vaziyetleri, hayata bakışları çok detaydır. Bunları herhalde yarın öbür gün belki de hazırlayacağımız ikinci kurda anlatırız sizleri uzmanlaştırmak üzere. Sovda hakkında anlatacaklarımızı bundan sonra inşallahurahman sorularınızla zenginleştiririz.
Mutedil sovda: derli topludur, dağınık değildir.
Hazımsızlık çekerler. Genellikle soğuk mizaçlı olan balgam ve sovdalar. Çünki mide ve bağırsak soğuk mizaçlı organlardır.
Sovda galebe çalarsa; yüz kararır. vücutta, ciltte kararmalar, tutulmalar, uyku bozuklukları, fikir düzensizlikleri başlar. Tırnakların sertleşmesi, saç ve sakalın sertleşmesi delildir.
------------------------------------------------------------------------------------
(sorulardan buraya) Not: Zenciler genel anlamda sovdavidirler.
Esmer olanlar genellikle, siyah kuzguni saçlı olanlar, fakat tenleri de koyu renk olanlar aynı zamanda sovdavidirler.
Sovdaviler, kara kuru bir yapıya sahiptirler.
Not: Öfke ve tahammülsüzlük sovda artışında da oluyor. Sadece aile içinde ise sovdadan, her yerde her durumda gösteriyorsa safradandir.
Biliyorsunuzdur ama hatırlatayım yine de....
Aile içinde neden tahammülsüzlük oluyor da dışarda sakin? Korkudan, cesaret azlığından gelecek tepkileri karşılayamaz. Zaten sosyal hayata pek karismazlar. Girince de sessiz kalırlar.Ama biriken öfke içerdekilere patlar ( ya da ancak onlara gücü yeter diyebiliriz)
------------------------------------------------------------------------------------
Yorumlar
Yorum Gönder